王力雄文章《民族自治,大象与老鼠》,2014年3月12日发表于纽约时报中文网。藏学家Elliot Sperling教授译为英文,发表于让赞联盟。藏人作家雪将译为藏文,以图片形式发表于网上。以下是英文版与藏文版。
(1)英文版
Wang Lixiong: The Elephant and the Mouse
Translated By Elliot Sperling
While travelling in Europe in the summer of 2012 I made a special trip to Munich. As a longtime observer of Xinjiang issues I’d hoped to call on some of the core people in the World Uyghur Congress; to meet with them face-to-face and understand their thinking. I telephoned and was asked to send a letter. I did so but received no response from the other side. Clearly they were refusing any contact with me. At the time I really didn’t understand. Among Han I’m considered to be someone close to the Uyghurs: I sympathize with them; I’ve written a book criticizing the Chinese Communist Party’s Xinjiang policies; and I’ve been arrested and imprisoned in Xinjiang. Moreover, friends had made introductions for me in advance. Why was I refused even a cursory meeting?
The recent incident in which Uyghurs attacked and killed Han in Kunming has precipitated a mood of hostility towards Uyghurs among many Han, including intellectuals who in normal times are critical of the authorities. Even those opposed to the CCP regime have similar attitudes. This isn’t strange. When they’ve confronted major nationality issues in the past they’ve always enacted the same scene. In this instance Liu Junning, an important figure among China’s liberals, has published an article entitled “Rethinking the Policy of Regional Nationality Autonomy in Light of the Kunming Incident” [《从昆明事件反思民族区域自治政策》] (Wall Street Journal [Chinese Edition], March 4, 2014). In it he reiterates the views put forth several years ago by Ma Rong, a scholar who operates within the system, and blames China’s worsening nationality problem on the disparate treatment and hardening estrangement caused by regional nationality autonomy and the demarcations between nationalities. He considers these as the root causes of an unceasing escalation in nationality enmity and conflict and puts forward the same proposal as Ma Rong: eliminate regional nationality autonomy and the demarcations between nationalities in order to remove nationality hostility.
The view put forward by Professor Ma Rong received praise from different sides, both inside and outside the system, and has been considered a hot topic for quite some time now. If we can say that at the time it caused nationality figures to worry about what measures the regime might adopt as a result, now, when important figures among Han liberals are making similar proposals, things are going yet one step further and causing them to see the Han, whatever differences of opinion they might otherwise have among themselves, as a cohesive whole with regard to the nationality issue.
Seen from the perspective of minority nationality figures, to assert that nationality autonomy and the demarcations between nationalities are problematic in that they strengthen nationality consciousness and solidify the problem of nationality boundaries, and then to trace the worsening state of China’s nationality relations back to this, is clearly to have an elephant in the room but to deal with the matter only by pointing out the mouse in the corner. Secondarily, although nationality autonomy as currently implemented is indeed phony, it at least provides a means for using one of the contradictions among the authorities against another, allowing minority nationalities a formulation for defending themselves. Abolishing nationality autonomy then would tear down this last protective barrier.
It’s true that the United States does not have demarcations between nationalities. This is taken by Ma Rong as grounds for eliminating support for nationalities. But this constitutes a selective avoidance of the most important element: U.S. protections for human rights. When there are human rights there are nationality rights, because a nationality is a nothing but a collectivity of human beings. The U.S., lacking demarcations between nationalities, has the richest diversity of ethnicities precisely because it has human rights protections. The root cause of China’s nationality problems is primarily the lack of human rights. But the need to place the blame on nationality autonomy avoids the real causes and misdiagnoses the malady. And it’s thoroughly useless for bringing about reforms in nationality relations.
Of course, on this point I don’t consider Liu Junning and Ma Rong to be alike. Junning’s final proposal for resolving matters is based on individual equality and full autonomy within a federal system. But I think I should say that even within a democratic society with full human rights protections one cannot totally disregard consideration of special safeguards for minority nationalities. For example, the character of the Han is to pursue profits first, while Tibetans, Uyghurs and Mongols are more inclined to pursue religious beliefs and happiness. This doesn’t allow them to mix well in the big market economy pot with over a billion Han; it’s like forcing monks to fight with soldiers. The result is to leave Tibetans lamenting “we lost what we had, pursuing what we didn’t need.” Thus, if regional nationality autonomy is to be really implemented, then controlling immigration, safeguarding the environment, protecting the indigenous nationality’s way of life, continuing cultural traditions and safeguarding religious beliefs take on an irreplaceable function. This world cannot have only one sort of lifestyle; nor can it be left with only one culture. Without the protection of regional nationality autonomy any one of China’s nationalities would be hard pressed to avoid being wiped away without a trace by the Han who outnumber them by a hundred thousand to one.
In addition, if one day regional nationality autonomy is abolished, the “Middle Way Approach” that the Dalai Lama has advocated for decades—i.e., the exercise of a high degree of autonomy by Tibetans in Tibetan areas—will have no grounding. And if the “Middle Way Approach” is left behind, on what will a future democratic China rely, in order to dispel the nationality hatreds that have been engendered by autocratic oppression, and to attain reconciliation and establish a common nation? Liberalism cannot just be about concepts and long range views. It also has to consider applications and procedures. In the U.S. which has no nationality demarcations, are there not also Indian reservations?
Though Junning’s essay only represents the opinion of one person, I worry that it will easily result in minority nationality figures seeing Han as all of one sort. They may consider that irrespective of whether it’s the Han Government, Han intellectuals, or the Han democratic faction, they all still share the same Han chauvinist position and, even if it’s unintentional, still instinctively ignore the demands of minority nationalities. As a result, I’ve gained some more understanding of the cold shoulder I received in Munich. Overseas Uyghurs consider that the lesson that history has repeatedly given them is that regardless of what sort of seemingly different Han they’ve come into contact with, the Uyghurs have always come out the poorer for it. Because of this they simply don’t entertain contacts with Han. And they’re particularly on guard against those Great China advocates waving the banner of democracy. Presently overseas Uyghurs have chosen the Libyan and Syrian methods: to place no hope in the Han and, counting only on themselves, to make use of China’s highly oppressive rule as an essential element in provoking nationality resistance. They will not stint in making great sacrifices, using the flow of blood to arouse the attention and sympathy of international society while awaiting a future in which China will be too riven with internal strife to turn its attention to the West. That then would be the historically opportune moment to implement Xijiang Independence.
It was this attitude on the part of overseas Uyghurs that the Uyghur professor Ilham Tohti, who was arrested by the police in January of this year, analyzed for me. Among the Uyghur dissidents with whom I’ve come into contact, he’s the only one who publicly states that he is not seeking independence, just the implementation of nationality autonomy within the framework of China. He himself ought to have become a bridge between Uyghurs and Han. The path he has chosen is the Uyghur version of the Dalai Lama’s Middle Way Approach. But other Uyghurs universally reject it. They believe that facts have already proven that the Dalai Lama has caused Tibetans to waste 30 years without achieving any results and that arresting Ilham and accusing him of the crime of “splitting up the country” once more proves that the “Middle Way Approach” is simply a case of wishful thinking.
2014-3-10
(2)藏文版:
མི་རིགས་རང་སྐྱོང——གླང་ཆེན་དང་
བྱི་བ།
ཝང་ལི་ཞུང་གིས་བརྩམས། ཞོགས་ལྗང་གིས་བསྒྱུར།
2012ལོའི་དབྱར་ཁར། ང་རང་ཡོ་རོབ་ལ་འགྲོ་སྐབས་ཆེད་སྐ
ྱོད་ཀྱིས་མུའུ་ནིས་ཆི(དབྱིན་སྐ
ད་དུ Munich འཇར་མན་སྐད་དུ München རྒྱ་སྐད་དུ慕尼黑)རུ་སོང་བ་ཡིན། ཡུན་རིང་ཡུ་གུར་རིགས་ཀྱི་གནད་དོ
ན་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་
པའི་ངོས་ནས། ངས“འཛམ་གླིང་ཡུ་གུར་འཐུས་ཚབ་ཚོ
གས་པའི”མི་སྣ་གཙོ་བོར་ངོར་བཅར་
བྱས་ཏེ། ཁ་རུ་ཁ་ཐུག་གིས་ཁོ་ཚོའི་བསམ་ཚུ
ལ་རྒྱུས་ལོན་ཞིག་བྱེད་ཐུབ་པར་རེ
་བ་ཡིན། ངས་ཁ་པར་གཏོང་སྐབས། ཕར་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཡིག་ཟམ་ཐོངས་ཤོག་
ཟེར་བས་ངས་ཀྱང་ཡིག་ཟམ་བཏང་བ་ཡི
ན་མོད། ཕྱིར་ཨ་ལན་ཅི་ཡང་མ་འབྱོར་བས་ང་
དང་ཐུག་འཕྲད་བྱེད་འདོད་མེད་པ་
མངོན་གསལ་རེད། སྐབས་དེར་ངས་རྒྱུན་ལོན་མི་ཐུབ་
པ་ནི། ང་ནི་རྒྱ་མིའི་ཁྲོད་ནས་ཡུ་གུར་
དུ་འབྲེལ་བ་ཆེས་ཉེ་བ་དེ་ཡིན་ལ། ངས་ཡུ་གུར་པ་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་
བསྐྱེད་ཀྱིས་དེབ་བྲིས་ཏེ་ཀྲུང་
གུང་གིས་ཡུ་གུར་དུ་ལག་བསྟར་བྱས་
པའི་སྲིད་ཇུས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱ
ས་ཤིང་། དེ་ཡི་རྐྱེན་གྱིས་ཡུ་གུར་ནས་ཐེ
ངས་ཤིག་འཛིན་བཟུང་ཐེབས། ལྷག་པར། ད་རེས་གྲོགས་པོ་བརྒྱུད་དེ་ངོ་སྤ
ྲོད་བྱས་པ་ཡིན་པས། ཐུག་འཕྲད་ཅིག་ཀྱང་མི་བྱེད་དོན་
ཅི་ཡིན་སྙམ།
ཉེ་ལམ་ཡུ་གུར་པས་ཁུང་མིང་ནས་རྒྱ
་མི་དཀྱུས་མ་བསད་པའི་དོན་རྐྱེན་
དེས། རྒྱ་མི་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ལ་ཡུ་གུར་
ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་འདོད་ཀྱི་སེམས་
ཁམས་འབྱུང་དུ་བཅུག དེ་ཡི་ཁྲོད་དུ་ནམ་རྒྱུན་སྐབས་དོ
ན་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་མཁན་གྱི་
ཤེས་ཡོན་ཅན་དང་། ཐ་ན་ཀྲུང་གུང་གི་སྲིད་དབང་ལ་ཁ་
གཏད་གཅོག་མཁན་ཡང་འདུག་ལ། ཁོ་ཚོས་ཀྱང་དེ་མཚུངས་ཀྱི་རྣམ་
འགྱུར་སྟོན་གྱི་འདུག འདི་ནི་ཡ་མཚར་དགོས་པ་ཞིག་མིན་ཏེ
། སྔོན་ཆད་ཀྱང་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོ
ན་ཆེན་པོར་འཕྲད་ཐེངས་རེ་རེར་འདི
་ལྟ་བུའི་སྣང་ཚུལ་བྱུང་མྱོང་། ད་ཐེངས། ཀྲུང་གོའི་རང་དབང་རིང་ལུགས་པའི་
མི་སྣ་གལ་ཆེན་ལུའུ་ཅུང་ནིན་གྱི
ས《ཁུང་མིང་དོན་རྐྱེན་ནས་མི་རི
གས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་གི་སྲིད་ཇུ
ས་ལ་ཕྱིར་རྟོག་བྱེད་པ》ཞེས་པའི་
རྩོམ་ཡིག་སྤེལ། (ཐོག་མར་ཧྭ་ཨར་ཅེ་ཉིན་རེའི་ཚགས་
པར་གྱི་རྒྱ་ཡིག་དྲ་བའི་སྟེང་བཀོ
ད2014.3.4) ལམ་ལུགས་ནང་ཁུལ་གྱི་མཁས་པ་མཱ་རུ
ང་གིས་ལོ་ངོ་འགའི་སྔོན་ལ་བཏོན་
པའི་ལྟ་ཚུལ་བསྐྱར་བཟློས་བྱས་ཏེ། ཀྲུང་གོའི་མི་རིགས་གནད་དོན་ངན་
འགྱུར་དེ་མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་
དང་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་གི
ས་བཟོས་པའི་རྣམ་འགྱུར་འཛིན་སྟ
ངས་ཀྱི་བར་ཁྱད་དང་། ལྟ་ཚུལ་ངན་རེངས་སུ་གྱུར་བ་དེར་
ཁག་འདོགས་བྱས་འདུག་ལ། འདི་ནི་མི་རིགས་དགྲ་འཛིན་དང་
འགལ་བ་མུ་མཐུད་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བའི་
འབྱུང་ཁུངས་སུ་ངོས་འཛིན་བྱས་འདུ
ག་པར་མ་ཟད། དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་མཱ་རུང་དང་འདྲ་
བར། མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་དང་མི་རིགས་
ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་མེད་པར་བཟོ་དགོ
ས་པའི་ལྟ་ཚུལ་བཏོན་འདུག
དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་མཱ་རུང་གིས་བཏོ
ན་པའི་ལྟ་ཚུལ་དེར་ལམ་ལུགས་ཕྱི་
ནང་གི་ཁས་ལེན་མང་པོ་ཐོབ་ཅིང་། ཡུན་རིང་ངང་གླེང་གཞི་ཆེན་པོར་གྱ
ུར། སྐབས་དེར་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་
མི་སྣ་གལ་ཆེན་དག་གིས་ད་ནས་བཟུང་
དབང་སྒྱུར་ལས་ཁུངས་ལས་སྲོག་ཆགས་
ཇི་འདྲ་ཞིག་འབྱུང་བར་སེམས་ཁུར་
བྱས་པའི་ཆ་འཇོག་བྱས་ན། ད་ལྟ་རྒྱ་མིའི་རང་དབང་རིང་ལུགས་
པའི་མི་སྣ་གལ་ཆེན་ཞིག་གིས་ཀྱང་
དེ་ལྟའི་ལྟ་ཚུལ་བཏོན་པས། ཁོ་ཚོར་སྔར་ལས་ལྷག་པར་རྒྱ་མི་རྣ
མས་བྱ་བ་གཞན་དག་ཕྱོགས་ནས་ཇི་ལྟ
ར་ཀྱང་། མི་རིགས་གནད་དོན་སྟེང་ནས་གཅིག་
མཐུན་གྱི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ལྟ
་སྟངས་འབྱུང་དུ་བཅུག་པ་རེད།
གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་མི་སྣ་གལ་
ཆེན་དག་གི་ངོས་བལྟས་ན། མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་དང་མི་རིགས་
རང་སྐྱོང་གིས་མི་རིགས་ཀྱི་འདུ་
ཤེས་ཇེ་དྲགས་དང་། མི་རིགས་ཀྱི་ས་མཚམས་ཇེ་བརྟན་དུ་
གཏོང་བའི་གནད་དོན་ལྷགས་པའི་དབང་
དུ་བཏང་རུང་། ཀྲུང་གོའི་མི་རིགས་འབྲེལ་བའི་
ངན་འགྱུར་གྱི་ཁག་འདོགས་འདི་རུ་
བྱས་པ་ནི། ཁང་པའི་ནང་དུ་གླང་ཆེན་ཡོད་པ་ཤེ
ས་བཞིན་དུ། གྲུ་གའི་ནང་གི་བྱི་བ་བསྟན་དེ་
བསྙད་པ་དང་འདྲ། ཡང་གཅིག་བཤད་ན། མིག་སྔར་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱིན་པའི་
མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ནི་གཡོ་རྫུན་
འབའ་ཞིག་ཡིན་རུང་། དེས་མ་མཐའ་ཡང་དབང་འཛིན་ལས་ཁུངས་
ཀྱི་མདུང་གིས་དབང་འཛིན་ལས་ཁུངས་
ཀྱི་ཕུབ་བརྟོལ་བའི་བྱེད་ནུས་ཐོ
ན་ལ། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱིས་རང་ཉིད་
ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་བཤད་སྟ
ངས་ཙམ་ཞིག་རྙེད་ཐུབ། གལ་ཏེ། མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ཡང་མེད་པ་བཟོ
ས་ཚེ་ཆེས་མཐའ་མཇུག་གི་བཀག་རྡོ་
དེ་མེད་པར་གྱུར་སོང་བ་རེད།
བདེན་ཏེ། ཨ་རི་ལ་མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་
ལམ་ལུགས་མི་འདུག འདི་ནི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་མཱ་རུང་
གིས་མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་མེད་པར་
བཟོ་བའི་སྒྲུབ་བྱེད་རེད། འདིས་གདམ་གསེས་རང་བཞིན་གྱི་སྒོ་
ནས་ཕྱོགས་ངོས་གཙོ་བོ་དེར་གཡོལ་
འདུག ཨ་རི་ལ་འགྲོ་མིའི་ཐོབ་ཐང་འགན་སྲ
ུང་ཡོད་པ་དང་། འགྲོ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྡན་ཚེ་མི་རི
གས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ལྡན་ཏེ། མི་རིགས་ནི་མི་སྒེར་གྱི་ཚོགས་པ་
ཞིག་ཡིན་པས་སོ།། མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་མེད་པའི་ཨ་
རི་ལ་ཕུན་ཚོགས་སྣ་མང་གི་ཚོགས་ཁྱ
ུ་ཡོད་ཅིང་། འདི་ནི་ཏན་ཏན་འགྲོ་མིའི་ཐོབ་ཐང་
གི་འགན་སྲུང་རེད། ཀྲུང་གོའི་མི་རིགས་གནད་དོན་གྱི་
འབྱུང་ཁུངས་དེ་གཙོ་བོ་འགྲོ་མིའི
་ཐོབ་ཐང་མེད་པ་དེ་རེད་མོད། དེ་ཉིད་མི་རིགས་རང་སྐྱོང་ལ་ཁག་
འགེལ་བྱེད་པ་ནི་ནད་ལ་གཟས་པའི་སྨ
ན་མི་སྟེར་བ་དང་འདྲ་བས། མི་རིགས་འབྲེལ་བའི་ལེགས་བཅོས་ལ་
ཕན་ཐོགས་ཅི་ཡང་མི་འབྱུང་།
འདིའི་སྟེང་ནས། ངས་ཅུང་ནིན་དང་མཱ་རུང་གཉིས་གཅི
ག་ཏུ་མི་བལྟ་བ་ཏན་ཏན་ཡིན། ཅུང་ནིན་གྱིས་བཏོན་པའི་མཐར་ཐུག་
གི་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐབས་དེ་སྐྱེ་བུ
་སོ་སོ་འདྲ་མཉམ་ཡིན་པ་གཞིར་བྱས་
པའི་ཕྱོགས་ཡོངས་རང་སྐྱོང་གི་
མངའ་སྡེའི་ལམ་ལུགས་རེད། ཡིན་ནའང་ངས་བཤད་འདོད་པ་ནི། འགྲོ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་འགན་སྲུང་ཆ་
ཚང་ཐོབ་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཡང་། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་དམིགས་
བསལ་འགན་སྲུང་ལ་བསམ་གཞིག་ཅུང་
ཙམ་གཏོང་དགོས། དཔེར་ན། རྒྱ་མིའི་མི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་
དེ་མི་སྒེར་རང་གི་ཁེ་ཕན་འཚོལ་སྙ
ེགས་བྱེད་པ་ཞིག་རེད། བོད་སོག་ཡུ་གུར་སོགས་མི་རིགས་
མང་པོ་ཞིག་གིས་དད་པ་དང་སྤྲོ་སྣ
ང་འཚོལ་སྙེགས་བྱེད་པས། ཅིས་ཀྱང་ཁོ་ཚོ་རྒྱ་མི་དུང་ཕྱུར་
བཅུ་ཕྲག་ལྷག་དང་མཉམ་དུ་ཁྲོམ་རའི
་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཟངས་ཆེན་ནང་དུ་
འཇུག་པ་ནི། བཙན་གྱིས་གྲྭ་པ་དང་དམག་མི་ལ་རྩ
ལ་འགྲན་དུ་བཅུག་པ་དང་འདྲ་ལ། མཇུག་འབྲས་གཅིག་ཡོད་པ་ནི། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་དབུགས་རིང་ནར་
ནར་དུ་བཤད་རྒྱུར། ང་ཚོས་རང་ལ་ཡོད་པ་དག་ཤོར་དུ་བཅུ
ག་ནས། རང་ལ་མི་མཁོ་བ་ཞིག་འཚོལ་བཞིན་
འདུག་ཞེས་པ་དེའོ།། དེ་བས། གལ་ཏེ་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་
ལག་ལེན་དོན་འཁྱོལ་བྱུང་ན། སྡོད་དམངས་གནས་སྤོ་ལ་སྟངས་འཛིན་
བྱེད་པ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པ། མི་རིགས་རང་གི་འཚོ་བ་རོལ་སྟངས་
སྲུང་འཛིན་བྱེད་པ། སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་རྒྱུན་མཐུད་
བྱེད་པ། ཆོས་ལུགས་དད་མོས་འགན་སྲུང་བཅས་
ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་གཞན་གྱིས་ཚབ་བྱེད་
མི་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་ཐོན་ཐུབ། འཇིག་རྟེན་འདིར་འཚོ་ཐབས་གཅིག་ཁོ
་ན་ཡིན་དགོས་མེད་ལ། རིག་གནས་སྣ་གཅིག་ཁོ་ན་ལྷགས་དགོ
ས་ཀྱང་མེད། མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་གི་སྲུ
ང་ཡོལ་མེད་ཚེ། ཀྲུང་གོའི་མི་རིགས་གང་ཞིག་ཡིན་
རུང་རང་ལས་ལྡབ་བརྒྱ་སྟོང་གིས་
མང་བའི་རྒྱ་མིས་ཁྱུར་མིད་གཏོང་
བར་གཡོལ་ཐབས་མི་འདུག
ད་དུང་། མི་རིགས་རང་སྐྱོང་མེད་པར་བཏང་ཚེ
། ཏཱ་ལི་བླ་མས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་འགར་
བཏོན་པའི་དབུ་མའི་ལམ་སྟེ། བོད་རིགས་ས་ཆ་ནས་བོད་མིས་ཆེས་
མཐོའི་རང་སྐྱོང་ལག་བསྟར་བྱེད་
པའི་ལམ་ལུགས་དེ་ཡང་ཚུགས་ཐུབ་
གཏན་ནས་མེད། གལ་ཏེ་དབུ་མའི་ལམ་དང་བྲལ་ཚེ། མ་འོངས་པར་གཞི་གང་ལ་བརྟེན་ནས་སྒ
ེར་གཅོད་གཉའ་གནོན་གྱིས་བཟོས་པའི
་མི་རིགས་ཀྱི་ཞེ་འཁོན་སེལ་བ་དང་
ཞི་བས་ཐག་གཅོད་བྱས་ཏེ་ཐུན་མོང་
གི་རྒྱལ་ཁབ་འཛུགས་སམ། རང་དབང་རིང་ལུགས་ལ་ཕུགས་བསམ་དང་
མིག་རྒྱང་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་མི་འགྲུ
བ་སྟེ། ཅིས་ཀྱང་བྱེད་ཐབས་དང་སྟངས་སྒྲུ
བ་ལ་བསམ་གཞིག་གཏོང་དགོས། མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་མེད་པའི་ཨ་
རིར་ཡང་། དབྱིན་ཏི་ཨན་མི་གནས་སྡོད་བྱེད་
ས་ཡོད་པ་མིན་ནམ།
ཅུང་ནིན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་དེ་མི་སྒེ
ར་རང་གི་ལྟ་ཚུལ་ཙམ་རེད་མོད། འོན་ཀྱང་། ངས་སེམས་ཁུར་བྱེད་ས་ནི་འདི་ལ་
བརྟེན་ནས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་
མི་སྣ་གལ་ཆེན་དག་གིས་རྒྱ་མི་ཡོ
ངས་རྫོགས་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་འདེད་པའི
་ལྟ་ཚུལ་འབྱུང་སླ་བ་དེ་ཡིན། ཁོ་ཚོའི་བསམ་པར། རྒྱ་མིའི་སྲིད་གཞུང་དང་། ཡང་ན་ཤེས་ཡོན་ཅན། ཡང་ན་རྒྱ་མི་དམངས་གཙོ་རིང་ལུགས་
པ་ཚང་མར་རྒྱ་རིགས་ཆེན་པོའི་ལངས་
ཕྱོགས་ཡོད་པ་དང་། ཁོ་ཚོས་བསམ་བཞིན་དུ་བྱས་པ་མིན་
རུང་། གཉུག་གཤིས་ཀྱིས་གྲངས་ཉུང་མི་རི
གས་ཀྱི་རེ་འདུན་སྣང་མེད་དུ་འཇོ
ག་གིན་འདུག་སྙམ་ངེས་རེད། དེ་ཡི་རྐྱེན་གྱིས། ངས་མུའུ་ནིས་ཆི་ནས་རང་ལ་ལྟ་སྟ
ངས་མི་ལེགས་པ་ཐོབ་པ་དེར་རྒྱུས་
ལོན་ཐེངས་ཤིག་བྱེད་ཐུབ་སོང་། ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་ཡུ་གུར་པ་
དག་གི་བསམ་པར། ཁོ་ཚོས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ལོ་རྒྱུ
ས་ཀྱི་མྱོང་བ་ཡང་ཡང་བརྒྱུད་པས། ཇི་ལྟར་ཀྱང་རྒྱ་མི་འདྲ་མིན་ལ་
འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་དགོས་སྙམ་ནའང་
། མཐའ་མཇུག་གྱོང་རེག་མཁན་ཡུ་གུར་
པ་རང་ཉིད་རེད་པས། རྗེས་ཕྱོགས་རྒྱ་མི་དང་འབྲེལ་འདྲ
ིས་མི་བྱེད་ལ། ལྷག་པར་དམངས་གཙོའི་དར་ཆ་འཕྱར་
བའི་རྒྱ་རིགས་ཆེན་པོའི་རིང་ལུ
གས་པ་དག་དང་འབྲེལ་འདྲིས་གཏན་ནས་
མི་བྱེད། མིག་སྔར། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཡུ་གུར་པའི་ལས་འགུ
ལ་གྱི་རྣམ་པ་དེ་ལིས་པིས་ཡ་དང་སེ
་རེ་ཡའི་རྣམ་པ་བདམས་ཤིང་། རང་ཉིད་གཅིག་པུ་ལས་རྒྱ་མིར་རྒྱ
བ་རྟེན་རྩ་བ་ནས་མི་བྱེད། ཀྲུང་གོའི་གནོན་ཤུགས་དྲགས་པོའི་
དབང་སྒྱུར་དེ་མི་རིགས་ངོ་རྒོལ་
ལ་སྐུལ་སློང་བྱེད་པའི་རྒྱུ་རུ་
བྱས་ཏེ། ཕངས་སེམས་མེད་པར་དེ་ཡི་ཆེད་དུ་
ཚེ་སྲོག་གི་འགྲོ་གྲོན་ཆེན་པོ་
གཏོང་བ་དང་། ཟུངས་ཁྲག་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་སྤྱི
འི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མཉམ་འཇོག་དང་
གདུང་སེམས་སློང་བ་དང་། མ་འོངས་པར་ཀྲུང་གོར་ནང་འཁྲུག་བྱ
ུང་སྟེ་གཏད་སོ་བྲལ་བའི་སྐབས་ནི། ཡུ་གུར་རང་བཙན་མངོན་འགྱུར་བྱེད་
པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དུས་སྐབས་ཡིན་
པར་རེ་སྒུག་བྱས་འདུག
གོང་གི་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཡུ་གུར་པའི
་རྣམ་འགྱུར་དེ་ནི། ད་ལོའི་ཟླ་བ་དང་པོར་ཉེན་རྟོག་
པས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་ཡུར་གུར་
གྱི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་ཡུས་ལི་ཧ་མུ
འུ་ཡིས་ང་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་པ་ཡིན། ངས་འབྲེལ་འདྲིས་བྱས་པའི་ཡུ་གུར་
གྱི་ལྟ་ཚུལ་མི་འདྲ་བའི་མི་སྣ་
གལ་ཆེན་ཁྲོད་ནས། ཁོ་ནི་མངོན་གསལ་གྱིས་རང་བཙན་རྩོ
ད་ལེན་མི་བྱེད་པར། ཀྲུང་གོའི་སྒྲིག་གཞིའི་འོག་ནས་
མི་རིགས་རང་སྐྱོང་མངོན་འགྱུར་བྱ
ེད་རྒྱུ་རྩོན་ལེན་བྱེད་མཁན་གཅི
ག་པུ་དེ་ཡིན། སྤྱིར་ན་ཁོ་རང་ཡུ་གུར་པ་དང་རྒྱ་
མིའི་དབར་གྱི་འབྲེལ་ཟམ་དེར་འགྱུ
ར་ན་འགྲིག ཁོ་བདམས་པའི་ལམ་བུ་ནི་ཏཱ་ལི་བླ་
མའི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཡུ་གུར་པའི་
དཔར་རེད། ཡིན་ནའང་། ཡུ་གུར་པའི་ལས་འགུལ་མི་སྣ་གལ་ཆེ
ན་གཞན་ཚང་མས་དེ་ཉིད་དང་ལེན་མི་
བྱེད། ཁོ་ཚོའི་བསམ་པར། ཏཱ་ལི་བླ་མས་བོད་མི་མང་གི་ལོ་ངོ
་སུམ་ཅུ་ཆུད་ཟོས་སུ་བཏང་བ་ལས་
མཇུག་འབྲས་ཅི་ཡང་མེད་པ་དེ་དོན་
དངོས་ཀྱིས་ར་སྤྲོད་བྱས་ཡོད་སྙམ་
གྱི་འདུག ཡུས་ལི་ཧ་མུའུ་ཡི་འཛིན་བཟུང་དང་
ཁོ་ལ་བཏགས་པའི“རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ”གྱ
ི་ཉེས་མིང་དེས་དབུ་མའི་ལམ་ནི་
རང་སྒེར་ཁོ་ནའི་འདོད་འདུན་ཞིག་
ཡིན་པ་ཡང་བསྐྱར་བདེན་དཔང་བྱས།
(3)附原文:王力雄:民族自治,大象与老鼠
纽约时报中文网首发
2014年03月12日
2012年夏,我去欧洲时专程到慕尼黑,作为新疆问题的长期观察者,我希望能访问“世维会”的核心人物,面对面地了解他们的想法。我打通了电话,对方让我发邮件,我发了邮件,对方不回复,明显是拒绝和我接触。我当时不太理解,我在汉人中算是与维吾尔走得近的,我同情维吾尔人,写书批评中共的新疆政策,曾在新疆被捕入狱,何况还有朋友事先介绍,为何连个面都不见?
刚发生的维吾尔人在昆明砍杀汉人平民事件,引发不少汉人的反维吾尔情绪,包括平时批评当局的知识分子、甚至中共政权的反对者,也有类似态度。这不奇怪,以往每临重大民族议题总会出现相同景象。这次,中国自由派的重要人物刘军宁发表文章《从昆明事件反思民族区域自治政策》(首载于华尔街日报中文网2014年3月4日),重复体制内学者马戎几年前提出的观点,把中国民族问题的恶化归咎于民族划分与民族区域自治造成的待遇差别,隔阂固化,认为这是促使民族敌意和冲突不断升级的根源 ,并且也提出和马戎教授一样的建议——取消民族划分和民族区域自治。
马戎教授提出的观点在体制内外受到多方赞许,长期被当做热门话题。如果说那时只是让少数民族人士担心政权会由此产生何种动作,现在由汉人自由派重要人物同样提出,则会进一步让他们把汉人看做无论其他分歧怎样,在民族问题上却是一致的整体。
在少数民族人士来看,就算民族划分和自治有强化民族意识、固化民族边界的问题,把中国民族关系的恶化归咎于此,也是明明房间里有头大象,却单指着墙角里的老鼠说事。其次,现行的民族自治虽然虚假,但是至少可以用当局之矛攻当局之盾,让少数民族有个保护自己的说法,取消民族自治则是推倒了这最后一道屏障。
不错,美国没有民族划分,这被马戎教授当做取消民族的支持论据,然而这同样是选择性地回避了主要方面——美国有对人权的保护,而有人权就会有民族权,因为民族无非是人的集合。没有民族划分的美国,却有最丰富多元的族群,恰恰是因为人权的保障。中国民族问题的根源首先是缺乏人权,却要归咎于民族自治,这种避重就轻药不对症,丝毫不能实现民族关系的改善。
在这一点上,我当然不认为军宁和马戎一样。军宁提出的最终解决方案是基于人人平等、全面自治的联邦制。但是我想说,即使是在具有充分人权保障的民主社会,也不能完全不考虑对少数民族的特殊保护。举例说,汉人的民族性是逐利,藏维蒙等民族更多追求信仰与快乐,非让他们和十几亿汉人搅进同一口市场经济的大锅,如同逼迫僧侣与士兵比武,后果只能是藏人慨叹的:我们失去了本来拥有的,去追求我们本来不需要的。因此,民族区域自治若能真正落实,对于控制移民、保护生态、维护本民族生活方式,延续文化传统和保护宗教信仰,是可以起到无法替代的作用的。这个世界不应只有一种活法,也不能只剩一种文化,没有民族区域自治的屏障,中国任何民族都难免不被千百倍于自身的汉人冲刷无痕。
还有,一旦取消民族自治,达赖喇嘛主张了几十年的中间道路——即由藏民族在藏地实行高度自治——也不再有立足之地。而离开中间道路,未来靠什么消解专制压迫制造的民族仇恨,达成和解,建立共同国家呢?自由主义不能只有理念和远景,也必须考虑操作与步骤。没有民族划分的美国,不是也有印第安保留地吗?
军宁的文章虽只是个人意见,但我担心容易产生让少数民族人士把汉人看作一体的效果。他们会认为不管是汉人政府,还是汉人知识分子,或是汉人民主派,都有同样的大汉族立场,即使不是有意也是本能地忽略少数民族的诉求。我也因此对在慕尼黑所受的冷遇多了一份理解。海外维吾尔人认为,他们不断重复的历史教训,就是跟无论如何不同的汉人打交道,最终都是维吾尔人吃亏,因此干脆就不再和汉人打交道,尤其要警惕那种打着民主旗号的大中国主义。目前海外维吾尔运动选定利比亚、叙利亚模式,就是完全不指靠汉人,只靠维吾尔人自己,把中国的高压统治当做激发民族反抗的要素,不惜为此付出巨大牺牲,以流血唤醒国际社会关注和同情,等待未来中国发生内乱无暇西顾,那就是实现新疆独立的历史时机。
上述海外维吾尔人的态度,是今年一月被警方抓捕关押的维吾尔教授伊力哈木给我做的分析。在我接触的维吾尔异议人士中,他是唯一公开表示不求独立,只求在中国框架下实现民族自治的。他本该成为维吾尔人与汉人之间的桥梁。他选择的道路是达赖喇嘛中间道路的维吾尔版,但是其他维吾尔运动人士却普遍拒绝。他们认为事实已经证明,达赖喇嘛除了让西藏人民浪费了三十年时间,什么结果都没得到。伊力哈木的被捕和他被扣上的“分裂国家”罪名则再次证明了中间道路只是一厢情愿。